Onderscheidend antwoorden op standaard sollicitatievragen

Bijna elk sollicitatiegesprek begint met een aantal standaard sollicitatievragen. Als het gesprek vordert, worden de vragen specifieker en vaak ook lastiger.

Op deze standaard vragen kan je je voorbereiden. Veel sollicitanten struinen dan ook het internet af op zoek naar antwoorden waarmee ze goed kunnen scoren. Hoewel de tips op het internet vaak nuttig zijn, leidt deze methode tot algemene antwoorden waarmee je jezelf niet onderscheidt van de andere sollicitanten.

In het ergste geval, leer je hapklare antwoorden uit je hoofd geleerd en dreun je ze op tijdens het gesprek. Dat is een gemiste kans, want als je de kans op het realiseren van jouw droombaan wilt vergroten, moet je elke mogelijkheid aangrijpen om jezelf positief te onderscheiden. Het goed voorbereiden van deze standaard vragen is essentieel, want vaak strijd je met meerdere sollicitanten om één baan.

De kans is groot dat je concurrenten behoren tot één de volgende drie groepen:

• Er zijn sollicitanten die deze vragen niet voorbereiden. Deze ben je al voor!
• Daarnaast heb je concurrenten die zich voorbereiden met standaard antwoorden die ze kant-en-klaar overnemen van het internet. Recruiters kennen deze antwoorden zeer waarschijnlijk al en met deze antwoorden zul je geen indruk maken op hen.
• Tot slot heb je de sollicitanten die zich goed voorbereiden en onderscheidende antwoorden weten te formuleren. Deze laten veel meer indruk achter en vergroten hun kans op de functie aanzienlijk.

Jij hoort natuurlijk bij de laatste groep. Begin je voorbereiding het vergelijken van jouw vaardigheden, competenties en ervaringen met waar de werkgever naar heeft gevraagd in de vacature.

De volgende stap is het bedenken van je eigen antwoorden op deze veel gestelde sollicitatievragen. Het gaat namelijk om jou en hoe jij bij de functie past.

Kun je iets over jezelf vertellen?

‘Kun je iets over jezelf vertellen’ is een klassieke vraag die vaak aan het begin van een sollicitatiegesprek wordt gesteld. De vraag wordt door veel mensen geïnterpreteerd als ijsbreker. Je vertelt iets over je behaalde diploma’s, je vorige werkgever en hoe je de vacature hebt gevonden.

Hoewel dit niet verkeerd is, kun je er veel meer uit halen. Dit is een moment om jouw elevator pitch af te steken, want dit is je eerste kans om met iets vernieuwends komen. Want jouw gesprekspartner heeft je sollicitatie al bekeken.

Ga dieper in op je meest relevante werkervaring. Vertel op de STAR manier over een opmerkelijke prestatie die je hebt geleverd of een probleem dat je hebt opgelost bij een vorige werkgever.

Hierdoor benadruk je én je sterke punten én je onderscheidt jezelf ook van de andere sollicitanten, want iedereen beschik weer over andere kwaliteiten!

Waarom moeten we jou aannemen?

Werkgevers stellen de vraag ‘waarom moeten we jou aannemen’ letterlijk om onderscheid te kunnen maken tussen de verschillende sollicitanten. Grijp deze kans dus met beide handen aan!

Wanneer je bent uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, kun je ervan uitgaan dat de andere kandidaten ook over vergelijkbare vaardigheden, kennis en ervaring beschikken. Bij deze vraag moet je dus een stapje verder gaan om indruk te maken.

Wat maakt jou uniek? Wat zijn je persoonlijke drijfveren? Wat wil je bereiken in je carrière? In wat voor type omgeving voel jij je thuis? En wat is succes volgens jou?

Ook moet je de functie goed kennen. Pak de vacaturetekst en jouw -analyse erbij en ga op zoek naar de belangrijkste werkzaamheden, competenties en vaardigheden. Koppel hier vervolgens je persoonlijke drijfveren en talenten aan.

Gebruik praktijkvoorbeelden die zoveel mogelijk overeenkomen met de werkzaamheden uit de vacature om het antwoord zo relevant mogelijk te maken!

Waarom wil je hier werken?

Bij de sollicitatievraag ‘waarom wil je hier werken’ kan je de neiging hebben om een aantal kenmerken van het bedrijf en de voordelen ervan op te noemen. Weet dat veel sollicitanten geneigd zijn om twee of drie voordelen op te noemen en het daarbij te laten. Daar ligt dus weer een kans om je te onderscheiden, want de werkgever hoort liever wat de voordelen voor hem zijn. Antwoord dus zo dat je het voordeel voor jou vertaalt naar een voordeel voor de werkgever.

Betrek daarom je persoonlijke drijfveren en intrinsieke motivatie bij het antwoord. Wat vind je leuk om te doen? Waar krijg je energie van? Wat is je passie? En in welke situaties komt jouw bevlogenheid het meest tot zijn recht?

Onderzoek de organisatie en schrijf een aantal onderscheidende kenmerken op papier die significant bijdragen aan het succes van de organisatie. Pak er twee of drie uit die jij belangrijk vindt en verwoord hoe de kenmerken bijdragen aan het volgen van je persoonlijke drijfveren.

Kun je een probleem beschrijven dat je bent tegengekomen? Hoe heb je het opgelost?

Problemen op de werkvloer zijn niet ongewoon en voor recruiters is het belangrijk om te weten hoe jij daarmee omgaat. De vraag wordt dus gesteld om jouw probleemoplossend vermogen te testen.

Door naar een probleem uit het verleden te vragen, verwachten ze ook dat je een relevante situatie bespreekt. Dit kan je weer doen met de STAR methode. Wat was de situatie? Wat was jouw taak? Welke actie heb je ondernomen? Wat was het resultaat en wat heb je ervan geleerd?

Waar zie je jezelf binnen vijf jaar?

Een van de standaard sollicitatievragen die je kunt verwachten is de vraag naar je lange termijn doelen. Hiermee wil de werkgever weten óf je over ambitie beschikt en in welke mate. Ook willen ze er achter komen of je realistisch bent in je doelen. Want het is het voor een werkgever belangrijk om te weten of het bedrijf aan jouw lange termijn doelen kan voldoen.

Misschien ben je geneigd om ambitieuze antwoorden te geven om te laten zien dat je leergierig bent en bereid bent hard te werken. Veelvoorkomende antwoorden zijn ‘Ik wil binnen een aantal jaar doorgroeien tot manager’ of ‘Ik hoop over 5 jaar op jouw plek te zitten’.

Naast dat deze antwoorden vrij standaard zijn, kunnen ze ook averechts werken. Wanneer je te veel ambitie toont, vorm je een directe bedreiging voor de mensen die er werken. Maar het tonen van te weinig ambitie kan ook verkeerd uitpakken. Een gebrek aan ambitie kan een belemmering vormen voor de samenwerking op de lange termijn.

Door jouw ambities te koppelen aan de vraag van de organisatie vergroot je jouw kans op succes aanzienlijk. Antwoord met een korte toelichting op je korte termijn doelstellingen en de impact die je op de langere termijn wilt hebben op de organisatie waarbij je solliciteert. Concentreer je op hoe je succesvol kunt zijn in de functie in deze periode.

Bereid je dus goed voor en schat in wat je potentiële werkgever zoekt in de ideale medewerker!

Wat zijn je minder sterke (of zwakke) punten?

Ook weer een vraag die je kunt verwachten in je sollicitatiegesprek is ‘wat zijn je minder sterke punten’. Het achterliggende van deze vraag is om te zien of je eerlijk en zelfbewust bent. Het is belangrijk om te weten of je zelfkennis hebt en jezelf wilt ontwikkelen en verbeteren. Daarnaast is het simpelweg belangrijk om te weten waar je minder goed in bent.

Er zijn sollicitanten die aangeven dat ze zo snel geen mindere eigenschappen kunnen bedenken. Dat is raar, want iedereen heeft zwakke punten. Dat weet jij en dat weet de recruiter. Blijf daarom altijd eerlijk.

Een gebruikelijk antwoord is het geven van een positieve eigenschap, maar dan in een overmaat daarvan; ‘Ik ben te perfectionistisch’, ‘Ik werk te hard’ of ‘Ik ben te betrokken’. Met dergelijke cliché uitspraken maak je geen indruk.

Hoe maak je indruk? Hier komen jouw kernkwadranten van pas. Je geeft dus eerst toe dat je over een zwakke punt (jouw valkuil) beschikt, maar die vertaal je vervolgens naar je kernkwaliteit, waar deze uit voortkomt en dan stel je er direct iets positiefs tegenover. Vervolgens geef je je uitdaging aan, dat wat je al aan het ontwikkelen bent. Dan sandwich je je minder sterke punt in twee positieve punten.

Noem geen zwakke punten die je diskwalificeren voor de functie die je wilt gaan uitvoeren. Overtuig jouw potentiële werkgever op een geloofwaardige manier dat deze eigenschappen geen belemmering vormen voor het uitvoeren van de functie!

Op welke prestatie ben je tot nu toe het trotst?

Deze vraag stellen recruiters zodat je voluit over je passies kan praten. Ze proberen te achterhalen waar je hart sneller van gaat kloppen. Met andere woorden, wat jij belangrijk vindt. Daarnaast dient jouw antwoord als bewijs van een uitzonderlijke prestatie. Hoe uitzonderlijk was de prestatie en kan je concrete resultaten geven? Waarom wil je weg bij je huidige werkgever? De recruiter wil weten wat jouw reden is voor vertrek. Het antwoord geeft inzicht in jouw ambities, maar ook wat je van de werkgever verwacht. Kan het bedrijf jouw verwachtingen waarmaken of leg je de lat te hoog?

Naast het managen van verwachtingen, wordt deze vraag ook gesteld om je uit de tent te lokken. Kun je op een professionele manier verklaren waarom je vertrekt of spreek je steeds negatief over vorige werkgevers? Zijn deze negatieve uitlatingen een mogelijke voorspeller van gedrag in de toekomst?

Stel dat je het niet eens bent met iemand, hoe pak je de situatie dan aan?

In bijna elke functie moet je vroeg of laat samenwerken met anderen. Iedereen heeft verschillende belangen en daardoor zijn conflicten praktisch onontkoombaar.

Om goed te kunnen functioneren in een team of samen te werken met anderen, moet je dus goed kunnen omgaan met conflicten op het werk.

De recruiter wil met deze gedragsgerichte vraag achterhalen hoe jij hebt gereageerd op een conflict in het verleden. Heb je professioneel gehandeld en beschik je over de sociale vaardigheden die nodig zijn om een conflict op te lossen?

Wat zijn je hobby’s?

Recruiters zijn ook geïnteresseerd in het leven naast je werk. Het zegt iets over jouw persoonlijkheid en daarmee ook of jij past in de bedrijfscultuur. Recruiters zijn altijd opzoek naar de spreekwoordelijke klik. Antwoorden op dit soort vragen bieden meer inzicht in jouw sociale leven en dragen daardoor bij aan het ontstaan van deze klik.

Heb jij nog vragen?

De recruiter stelt deze vraag, zodat jij de kans krijgt om onduidelijkheden uit de weg te ruimen.

Maar dit is niet alles. Je weet simpelweg niet alles over het bedrijf, de functie of de werknemers. Er zijn dus altijd vragen te bedenken over welke informatie je nog mist.

Wanneer je geen enkele vraag stelt, kan dat als een teken van desinteresse worden gezien. Verderop in dit hoofdstuk geef ik je inspiratie welke vragen jij zou kunnen stellen in het sollicitatiegesprek.