Je overtuigingen

Het zijn de overtuigingen die je belemmeren om voluit en gelukkig te kunnen leven. Belemmerende overtuigingen zijn conclusies, getrokken uit je ervaringen en gebeurtenissen in je leven. Ze zijn gekoppeld aan datgene dat belangrijk voor je is. Je bent geneigd om je overtuigingen te generaliseren. Ze geven je namelijk een gevoel van veiligheid en zekerheid en daar kan je niet genoeg van krijgen. Samen met je gedachten vormen jouw overtuigingen een soort gekleurde bril waardoor je naar jouw eigen leven en de rest van de wereld kijkt. Door deze bril ontstaat jouw persoonlijke versie van de realiteit. Net als jij, kijkt iedereen door zijn eigen bril naar zijn eigen wereld. En dus is elke versie van de realiteit anders.

Jouw brein houdt van overtuigingen. Wanneer jij kijkt door jouw – met overtuigingen gekleurde – bril, zal jouw brein deze overtuiging iedere keer willen bevestigen. Je brein houdt er namelijk enorm van om dingen te lezen, te zien en te horen waar je brein het mee eens is. De filter wordt geactiveerd en dan hoeft jouw brein niet meer zo hard te werken.

Een overtuiging werk daarom als een selffulfilling prophecy en dat wat je voorspelt of verwacht ook uit gaat komen. Doordat jij gelooft dat dit ook gebeurt, ga je gedrag vertonen dat eraan bijdraagt. En gaat je brein op zoek naar bewijzen om voor jezelf te bevestigen dat jouw overtuiging klopt. Waardoor de kans ook groter dat jouw overtuiging steeds weer opnieuw waarheid wordt.

Bijvoorbeeld: je zoekt een parkeerplek

• Positief: je rijdt over de grachten van Amsterdam, zoekt een parkeerplek en je bent ervan overtuigd dat je die vrije plek gaat vinden. Dus je zegt ‘Die vrije plek is er voor mij’ en ziedaar, je vindt direct een vrije parkeerplek.
• Negatief: je rijdt over de grachten van Amsterdam, zoekt een parkeerplek en je hebt het beeld van jezelf dat die er voor jou niet zal zijn. Dus je zegt ‘Dat gaat vast niet lukken om een vrij plek te vinden. En als ik er al één zie, moet ik vast een heel stuk lopen teruglopen.’

Overtuigingen sturen je gedachten en hoe je de dingen ziet. Daarmee sturen ze ook de keuzes die je maakt. Dit heeft effect op je gedrag en daarmee op je resultaten. Realiseer je dat jouw overtuiging niet de werkelijke waarheid is maar slechts een fractie van de waarheid: het deel dat jij zelf gecreëerd hebt. Dat is mooi, want wanneer je jouw overtuiging zou veranderen, kan er een andere waarheid werkelijkheid worden.

Bekrachtigende overtuigingen zijn gedachten die alles wat jij in je mars hebt en jouw mogelijkheden benutten. Beperkende overtuigingen hebben een negatieve invloed op jouw leven en benutten niet alles wat jij in je mars heb en beperken je in je keuzemogelijkheden, je gedrag, je emoties en uiteindelijk je resultaten.

Heb jij vaak een excuus ergens voor? ‘Ik kan niet gaan wandelen want het regent.’ ‘Het lukt me nooit om die opleiding te doen, want iedereen denkt vast dat ik dom ben.’ Realiseer je dan dit: elk excuus is vaak niets meer dan een beperkende overtuiging.

Je belemmerende overtuigingen

Ergens in het verleden heb je – onbewust – gekozen hebben voor jouw eigen beperkende overtuiging om jezelf te beschermen tegen iemand anders of tegen een nare gebeurtenis. ‘Ik ga niet meer naar de sportschool want al die slanke fitgirls daar lachen me uit.’ Op dat moment was die belemmerende overtuiging misschien nuttig voor je. Je beschermde jezelf voor een onzeker rotgevoel. Maar nu remt die je in je persoonlijke groei, carrière én in je leven. Want sporten is immers gezond voor je lichaam én je geest.

Zo kun je bijvoorbeeld ooit hebben besloten dat je niet te veel mag praten of dat je niet dapper bent. Deze beperkende beslissing kan je behoorlijk belemmeren om jouw doelen te behalen. Je wilt bijvoorbeeld wel heel graag parachutespringen, maar je onbewuste heeft al besloten dat je niet dapper genoeg bent of hoogtevrees hebt. Je kiest er dan voor om het niet te gaan doen om redenen die je eigenlijk moeilijk uit kunt leggen. Want je wilt het wél graag!

Wanneer beperkende beslissingen en beperkende overtuigingen geen absolute waarheid zijn, dan kunnen we die dus maar beter veranderen in bekrachtigende overtuigingen.

Door jouw beperkende overtuigingen te gaan bevragen, komen ze in een ander daglicht te staan. Hierdoor krijgt de overtuiging minder lading en je bent daarna beter in staat om een vrijere keuze te maken.

Deze manier van omgaan met je probleem is een vrij rationele methode. Je gaat je eigen kritische blik op een analytische manier bekijken: ‘Is het wel terecht dat ik zo streng ben voor mezelf?’ Blijf mild voor jezelf en bekijk je beperkende overtuiging met een relativerende glimlach.

Actie

• Kruis aan welke overtuiging uit de checklist Belemmerende overtuigingen uit het tabblad Materialen jij het meest hebt. Als een overtuiging voor jou er niet bij staat schrijf die er dan bij. Herken je er één of meerdere die jouw leven nu niet meer beïnvloeden? Streep deze dan door!
• Neem een beperkende overtuiging in je hoofd. Bijvoorbeeld: ‘Ik moet het altijd perfect doen.’
• Stel jezelf de volgende vragen:
  • Klopt het onder alle omstandigheden dat ik deze overtuiging heb?
  • Wanneer je deze beperkende overtuiging gelooft:
    • Hoe reageer je en wat gebeurt er?
    • Brengt deze overtuiging je vrede of stress?
    • Welke fysieke sensaties komen boven?
    • Welke emoties komen boven?
    • Hoe behandel je anderen en jezelf?
  • Wie zou je zijn wanneer je deze beperkende overtuiging niet gelooft? Hoe zou je zijn en hoe zou je je voelen zonder deze beperkende overtuiging?
  • Welk belang heb je erbij om deze overtuiging in stand te houden?
  • Wat is het goede aan deze overtuiging? Er zitten namelijk ook positieve kanten aan deze overtuiging, anders zou je haar niet zo lang in stand gehouden hebben. Bijvoorbeeld: ‘Omdat ik het perfect moet doen, ziet mijn werk er altijd tot in de puntjes verzorgd uit.’

De belemmerende overtuigingen die je voor jezelf hebt achterhaald, houden jou tegen om te groeien, om nieuwe stappen te durven zetten in je carrière. Hierdoor ga jij werkkeuzes maken die niet per se het beste voor je zijn, en dit weerhoudt jou ervan om de baan die er voor jou toe doet te krijgen.

Ben jij je bewust van de grote impact die jouw overtuigingen op je hebben? Ze zitten diep geworteld in je onbewuste en ze sturen je van daaruit aan. Ze zijn de reden waarom je kiest èn hebt gekozen om iets wel of niet te doen. Daardoor hebben ze effect op je gedrag, op je gevoel en op je resultaten. Werkelijk álles wat je doet, zal in het teken staan van de overtuiging in je hoofd. Het is jouw ‘reden’ om wel of niet voor te kiezen voor die baan die er voor jou toe doet.

Wanneer jouw overtuigingen jou belemmeren, kun je ze beter veranderen. Want als je jouw overtuigingen niet verandert, zullen je resultaten ook niet veranderen. Nu je je daar van bewust bent, kun je er écht voor gaan kiezen om het anders te gaan doen. Het komt neer op eigen verantwoordelijkheid, een sterke wil en een flinke dosis zelfdiscipline. Besef dat je altijd een keuze hebt en dat je kunt kiezen voor jouw eigen geluk.

Herken je dit? Je rijdt naar je werk en je bent met je gedachten bij de presentatie die je later die dag moet gaan geven, je bent zo diep in gedachten dat wanneer je de auto eenmaal geparkeerd hebt, het lijkt alsof je helemaal niet onderweg bent geweest. Alsof je de wegen, alle andere auto’s op de weg en de omgeving helemaal niet gezien hebt.

Of herken je dit? Je gaat compleet op in het boek dat je aan het lezen bent. Het is zo spannend dat je niet hoort dat de muziek die op de achtergrond aanstond ineens gestopt is.

Deze voorbeelden maken duidelijk dat je niet alles wat er om je heen gebeurt in je brein opneemt. Onze overtuigingen werken als een soort koffiefilter in je brein. Via je zintuigen ontvang je elke seconde 2,4 miljoen prikkels. Al deze prikkels komen in de filter terecht. en zijn natuurlijk veel te veel voor je brein om te verwerken en dus filter je prikkels weg om de focus te kunnen hebben op wat voor jou belangrijk is. Alleen wat voor jou persoonlijk waardevol is laat de filter in je brein door. Hierdoor mis je uiteraard veel informatie. De filters heb je zelf gecreëerd om je hersenen te ontlasten, omdat je anders totaal uitgeput zou raken. Maar ze kunnen je dus ook beperken. Als je altijd doet wat je deed, krijg je wat je kreeg. Om dat te veranderen heb je andere filters nodig in je brein. Het goede nieuws is: de filters heb je zelf geprogrammeerd. Je kunt ze dus ook zelf aanpassen!

Wil jij het werk gaan doen dat er voor jou toe doet, dan begint dat met het blootleggen en de bewustwording van je overtuigingen, zodat je jouw persoonlijke filters anders kunt gaan programmeren in je brein. Oftewel, belemmerende beslissingen en belemmerende overtuigingen ombuigen tot bekrachtigende overtuigingen. En dat begint met een keuze!

Bekrachtigende overtuigingen

Hoe zorg je ervoor dat een transformatie lukt? Terwijl het je de jaren daarvoor niet lukte? Een voorbeeld, je eet ongezond. Al jaren. Je weet wel dat het slecht voor je is, maar het is een gewoonte geworden. Vaak denk je eraan om te stoppen, maar je wilt de chips en koekjes niet laten staan. Je bent ervan overtuigd dat comfort food bij je hoort. Dat het een onderdeel is geworden van je identiteit. Je eet een bak ijs leeg wanneer je je gestrest voelt, een snack wanneer je in de auto stapt, borrelhapjes wanneer je een wijntje drinkt, een stuk chocola voor, tijdens én na een pittig gesprek, of gewoon wanneer je op de bank zit. Je doet het omdat het een gewoonte is geworden, die je vreselijk mist als je even niets ‘lekkers’ bij je hebt. Je bent ervan overtuigd: ik ben ‘een lekkere snacker’.

Je kan hiermee van de ene op de andere dag stoppen. Echt. Wanneer je ineens tot het besef komt dat je je lelijk en vies vanbinnen voelt, terwijl je wel een fortuin uitgeeft aan dagcrèmes, make-up en kleding om er fris en fruitig uit te blijven zien. Met hoeveel zwier je je mooie kleding ook draagt, vanbinnen voel je je ongezond en vies. Dat plotselinge gevoel van je ongezond voelen, doet zoveel met je, dat je stopt met ongezond eten. Omdat je het wilt. Helemaal vanuit jezelf. Dus doe je het. En je voelt je direct stukken schoner en gezond. Lekker.

Wat is nu doorslaggevend om deze transformatie te laten lukken? Terwijl het je de jaren daarvoor niet lukte? Het is de bewustwording dat je je van binnen vies en lelijk voelt. Het is belangrijk dat je erkent dat wanneer je ongezond door zou eten, je je nooit schoon en gezond gaat voelen vanbinnen. Jij alleen kan er simpelweg voor kiezen om te stoppen. Om het ongezonde voedsel te laten staan, het niet meer te kopen en het je niet meer op te laten dringen door anderen met ‘doe even gezellig mee’. Wanneer je verlangen om gezond en schoon te zijn vanbinnen intens is en je echt voelt, raak je ervan overtuigd dat het je gaat lukken. Met deze overtuiging maak je niet alleen de keuze voor jezelf om definitief te stoppen, maar het vooral ook vol te houden. Je kiest voor jouw uiterlijke en innerlijke schoonheid. Je kiest voor jezelf.

Je kunt jouw overtuigingen veranderen als je ergens écht zelf voor kiest. Wanneer je intrinsiek gemotiveerd bent. Wanneer je laat zien dat je jouw keuze voor de volle 100 procent gemaakt hebt. Elke dag opnieuw. Niemand kan die keuze voor je maken, niemand kan het voor je volhouden. Je zult het helemaal zelf moeten beslissen én vol moeten houden. En je kunt er zo bij, als je het maar hard genoeg wilt.

Je hebt de mogelijkheid om een belemmerende overtuiging om te buigen tot een nieuwe bekrachtigende overtuiging. Je weet wel, zo eentje die alles wat jij in je mars hebt tot bloei laat komen. In dit proces waarbij je de oude overtuiging gaat vervangen voor de nieuwe beland je soms in een tussenfase, waarin je wel weet dat je oude manier van denken niet meer 100 procent waar is, maar je ook nog niet van het alternatief overtuigd bent.

Deze tussenfase wordt cognitieve dissonantie genoemd. Dit kan onprettig aanvoelen, omdat je de nieuwe overtuiging nog niet echt gelooft. Het is echter een goed teken dat er verandering in gang is gezet. Je moet alleen nog ‘even’ door jouw eigen weerstand heen. En daarom is het ontzettend belangrijk dat je niet alleen jouw beperkende overtuigingen ombuigt tot bekrachtigende overtuigingen, maar dat je er vooral 100 procent zelf in gaat geloven.

Laat je inspireren door onderstaande lijst met veelvoorkomende bekrachtigende overtuigingen:

• Ik ben waardevol
• Wat ik te zeggen heb is belangrijk
• Mijn mening doet ertoe
• Ik ben succesvol
• Ik mag gehoord worden
• Ik mag gezien worden
• Ik ben betekenisvol
• Ik verdien alles waar ik naar verlang
• Ik ben om van te houden
• Ik respecteer mezelf zoals ik ben
• Ik vertrouw op mezelf
• Ik heb alle mogelijkheden en kansen
• Alles wat een ander kan, kan ik ook
• Ik verdien het om veel te verdienen
• Het is mijn geboorterecht om gelukkig en succesvol te zijn
• Als ik iets werkelijk wil dan kan ik het
• Ik ben een doorzetter

Actie

• Kies één belemmerende overtuiging die je zou willen veranderen.
• Door welke overtuiging zou je deze overtuiging kunnen vervangen die meer positief, nuttig en bekrachtigend zou zijn in jouw leven? Je kunt beginnen met de tegenovergestelde overtuiging of je kunt de nieuwe overtuiging versterken zodat deze heel positief en ondersteunend voor je voelt. Bijvoorbeeld: als de oude overtuiging “Er is iets mis met mij” is, kun je dit vervangen door “Er is iets goed aan mij.” Deze overtuiging is beter, maar is niet echt bekrachtigend. Als je dit helemaal zou doortrekken op de schaal van positieve emoties, dan zou je kunnen komen met: “Ik ben precies wie ik hoor te zijn” Voel je het verschil? Je kunt dus kiezen welke nieuwe geweldige overtuigingen je wilt voor jezelf. Kies degene die het beste voor jou is. Die het beste voor je voelt en waarvan je nu denkt, dat je er echt in kunt gaan geloven.
• Beschrijf jouw belangrijkste oude én je nieuwe overtuiging. Schrijf op wat je eerst dacht en wat je nu weet.

Geloof je nog niet volledig in je nieuwe bekrachtigende overtuiging? Ga je dan gedragen zoals je zou doen als je er wel in geloofde. Wanneer je handelt naar je nieuwe overtuiging, bekrachtig je de waarheid ervan voor jezelf. Hoe meer je de overtuiging in actie ervaart, hoe meer je het positieve effect op je emoties zult gaan merken. Handelingen zijn veelzeggender dan woorden.

Wanneer je belemmerende overtuiging bijvoorbeeld was ‘Ik ben niets waard’ en je bekrachtigende overtuiging is geworden ‘Ik ben net zoveel waard als ieder ander’, dan kun je je in gezelschap gaan gedragen alsof je ervan overtuigd bent dat je gelijkwaardig bent aan iedereen in de ruimte. Je spreekt zelfverzekerd, je loopt en je kijkt zelfverzekerd.

Hoe vaker je je gaat gedragen als iemand die er 100 procent van overtuigd is dat zij evenveel waard is als ieder ander, hoe meer jij het zelf gaat geloven, en op den duur is het je nieuwe standaard geworden. Je gaat het dan ook echt zo voelen. Het is je nieuwe waarheid geworden. Je hebt je jouw nieuwe bekrachtigende overtuiging eigen gemaakt. Je gelooft meer in jezelf, voelt je zelfverzekerder en straalt dit onbewust uit naar de buitenwereld. Het zal je leven en carrière veranderen.